හයවන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ පාලන සමයේ දේශපාලන හා සංස්කෘතික වැදගත්කම

හයවන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ පාලන සමයේ දේශපාලන හා සංස්කෘතික වැදගත්කම විචාරාත්මකව පරීක්ෂා කරන්න.

• මූලාශ්‍රය – රාජාවලිය, පැරකුම්බා සිරිත, සෙල්ලිපි (බෙලිගල සන්නස, වහරක්ගොඩ හි පැපිලියානේ දේ සෙල්ලිපි, මඩවල පර්වත ලිපි) හා සන්දේශ කාව්‍ය.

දේශපාලන

• කෝට්ටේ රාජධානිය කර ගනිමින් පාලනය මෙහෙය වූ අතර ලංකාව අවසන් වරට එක්සෙසත් කළ පාලකයා විය.
• මේ රජු සමකාලීනව දේශපාලන බලය වර්ධනය කර ගනිමින් සිටි දැදිගම පරාක්‍රමබාහු අභිබවා ගොස් එම රජ පවුලෙන් විවාහ සබඳතා ද ඇති කර ගෙන, දැදිගම ඇතුළු සතර කෝරළය පමණක් නොව උඩරට ප්‍රදේශ වල මෙන් ම ගම්පොළ රාජධානියේත් සිය ආධිපත්‍යය පැතිරවීමට සමත් විය. F
• ක්‍රි. ව. 1412 රයිගම දී රජ වී පසුව 1415දී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ අගනුවර බවට පත් කර ගත්තේය.
• › වියළි කලාපයේ හා රුහුණු රටේ පැවති ස්වාධීන පාලන ඒකකවල හා වන්නි ජනපදවල විසු මහාවන්නියාර්වරු හෙවත් දහඅට වන්නි ප්‍රධානීන් අවනත කර ගැනීම.
• සපුමල් කුමරුගේ නායකත්වයෙන් හමුදා මෙහෙයවා යාපනයේ පාලක ආර්ය චක්‍රවර්ති පරාජය කොට එම ප්‍රදේශ අත්පත් කර ගැනීම.
• ජෝතිය සිටාණන් ඇති කළ කැරැල්ල අම්බුලුගල කුමාරයා යවා මර්දනය කරවීම හා සතර කෝරළයේ හා උඩරට ප්‍රදේශයේ බලය පැතිර වීම.
• උඩරට බලය අල්ලාගෙන සිටි වික්‍රමබාහු සාමාන්තයාගේ අවනත කරගැනීමට සමත් විය.
• දකුණු ඉන්දියාවේ තොටුපලක් වූ අදිවිරරාම පටුන ආක්‍රමණය කර ජයගැනීම (ගිරා සන්දේශයේ දක්වා ඇත).
• විජයනගර් අධිරාජයා විසින් එල්ල කළ ආක්‍රමණය ජයගැනීම.
• චීනය සමඟ සම්බන්ධතා පැවති බව.

සංස්කෘතිය

• හයවන පරාක්‍රමබාහු රජ සමයේ පැවති දේශපාලන, ආර්ථික දියුණුව සංස්කෘතියේ වර්ධනයක් ඇතිවීමට හේතු විය. රාජ්‍ය අනුග්‍රහය අධ්‍යාපනයේ වර්ධනයට පිටුබලයක් විය.
• පැපිලියානේ සුනේත්‍ර දේවී පිරිවෙන තම මව සිහිවීම පිණිස රජතුමා විසින් කරවන ලදි.
• වීදාගම ශ්‍රී ඝනානන්ද, තොටගමුවේ විජයබා, දෙවුන්දර ඉරුගල්කුලතිලක, කෑරගල පද්මාවති, පැපිලියානේ සුනේත්‍රා දේවී සහ එරබත් ගොඩ ධර්මරාජ වන පිරිවෙන් ප්‍රකට ශාස්ත්‍රායතන වීම.
• මෙම අධ්‍යාපන ආයතනවල සිටි භික්ෂූන් වහන්සේ සුවිශාල ධර්ම ශාස්ත්‍රීය සේවයක නිරතවූහ (වීදාගම මෛත්‍රීය හිමි, කෑරගල වනරතන හිමි, තොටගමුවේ ශ්‍රි රාහුල හිමි). ed
• මෙම අධ්‍යාපන මධ්‍යස්ථානවල සිංහල, පාලි, සංස්කෘත, ප්‍රාකෘත හා දෙමළ වැනි භාෂාවන් ද කාව්‍ය, නාටක, ජ්‍යොතිර් විද්‍යා, ගණිතය, චතුර්වේදය, වෛද්‍ය ශාස්ත්‍රය වැනි විවිධ විෂයයන් ද ඉගැන්වීම.
• ගිහි පැවිදි පඬිවරුන් විවිධ ක්ෂෙත්‍ර වලට අයත් ග්‍රන්ථ රචනයෙහි නිරත වූහ (මහා කාව්‍ය, බුදුගුණ කාව්‍ය, සන්දේශ කාව්‍ය, උපදේශ ග්‍රන්ථ හා ප්‍රශස්ති ආදිය).
• වනවාසි හා ග්‍රාමවාසි භික්ෂූන් තරඟයට ග්‍රන්ථකරණයෙහි නියුක්ත වීම හේතු කොටගෙන සාහිත්‍ය ප්‍රබෝධයක් හටගැනීම. වන වාසී සම්ප්‍රදාය කෑරගල පද්මාවති පිරිවෙනෙහි ද ග්‍රාමවාසි සම්ප්‍රදාය තොටගමුවේ විජයබා පිරිවෙනෙහිද ප්‍රධානත්වයෙන් වර්ධනය විය.
• මෙම අධ්‍යාපන ආයතන ජාත්‍යන්තර කීර්තියට පත්ව තිබීම නිසා විදේශවලින් ගිහි පැවිදි සිසුන් පැමිණ ඇත. නිදර්ශන ශ්‍රී රාමචන්ද්‍ර කවිභාරතී පඬිවරයා ශ්‍රි රාහුල මාහිමියන්ගෙන් අධ්‍යාපනය ලැබීමට තොටගමු විජයබා පිරිවෙනට පැමිණීම.
• විවිධ පඬිවරුන් විහාල වශයෙන් සාහිත්‍යකරණයේ නිරත වීම:
• වීදාගම මෛත්‍රී හිමි -බුදුගුණාලංකාරය, ලෝවැඩ සඟරාව, හංස සන්දේශය.
• තොටගමුවේ ශ්‍රී රාහුල හිමි – කාව්‍යශේඛරය, සැළලිහිණි සන්දේශය, පරෙවි සන්දේශය
• වෑත්තෑවේ හිමි – ගුත්තිල කාව්‍ය
• ශ්‍රී රාමචන්ද්‍ර කවිභාරතී – භක්ති ශතකය, වෘත්ත රත්නාකාර පඤ්චිකා
• ඉරුගල් කුලතිලක හිමි – කෝකිල සන්දේශය
• ධම්මදින්නාචාර්ය විමලකීර්ති හිමි – සද්ධර්මරත්නාකරය
• නන්නූර්තුනෙයියාර් – රුවන් මල පද්‍යයට නැගීම, නාමාවලිය
  • සරජෝතිමාලෛ ද්‍රවිඩ භාෂාමය පද්‍ය ග්‍රන්ථය
  • පැරකුම්බා සිරිත
• බුදු දහමට හා සෙසු ආගම්වලට අනුග්‍රහ දැක්වීමේදී සිදුකෙරුණු සංස්කෘතික දායකත්වය:
• තුන්මහල් දළදා මැදුරක් ඉදිකරවීම.
• රත්නපුර මහසමන් දේවාලය ප්‍රතිසංස්කරණය කරවීම (මහ සමන් දේවාල සන්නස)
• හින්දු ආගමික ස්ථානයක් වූ මුන්නේශ්වරම් දේවාලය ප්‍රතිසංස්කරණය.
• බ්‍රාහ්මණයන්ට අනුග්‍රහ දැක්වීම (ඔරුවල තඹ සන්නස, නායිමන දෙමළ පුවරු ලිපිය, ගිරා සන්දේශය)
• කෝට්ටේ පත්තිනි දේවාලයක් ඉදිකරවීම.
• මෙකල සමස්ත දේශපාලන, ආර්ථීක, ආගමික හා සංස්කෘතික යන සෑම අංශයකම පාහේ ප්‍රබෝධයක් ඇති වීම.