යාපනය දිස්ත්රික්කයේ පිහිටි මෙහි පුරාණ නාමය කදුරුගොඩ නම් වේ. සම්බිලිතුරෙයි හෙවත් පුරාණ දඹකොළපටුනට සැතපුම් 5ක් මොබ්බේ පිහිටා ඇත. කුදිරමලේ යනු ද මේ ම යැයි රාසනායම් මහතා ප්රකාශ කරයි. ඒ මහතා කියන්නේ මෙය ක්රි. ව. 3වන සියවස මධ්යය තෙක් මේ ආශ්රිතව පැවති නාග රාජධානියේ අගනුවර මෙය හෝ මාතොට වියහැකි බවයි. ඇතැමුන් කියන්නේ බුදුරදුන් දෙවන වරට නාග දමනය උදෙසා ලංකාවට වැඩම කළේ කන්දරෝඩයට බවයි. මේ ප්රදේශය වත්මන් ලෝකයට හඳුන්වා දුන්නේ පෝල් ඊ. පීරිස් මහතා විසිනි. මේ ප්රදේශයේ දී දුටු කාසියක් අනුව පර්යේෂණ හා කැණීම් කළ ඒ මහතා මේ මහාර්ඝ ඓතිහාසික ස්ථානය ලොවට හඳුන්වා දුන්නනේය. මේ පර්යේෂණ වල දී ඉන්දියානු හා රෝම කාසි ද, පබළු ද රැසක් සොයා ගන්නා ලදී. ඊට අමතරව කැඩී බිඳී ගිය දාගැබ් කොටස් ද, උළු ද බුද්ධ ප්රතිමා අවශේෂ ද සොයාගෙන ඇත. මෙහි තිබී හමු වූ බුද්ධ ප්රතිමා අඩි 12ක් 15ක් පමණ උස් ඒවා යැයි සොයාගෙන ඇත. මෙය ආගමික වශයෙන් මෙන් ම දේශපාලනික වශයෙන් ද වැදගත් ස්ථානයක් වූ බව රාසනායගම් මහතා කියයි. ඊට අනුව මෙහි බටහිර කොටසේ රාජකීය වාසස්ථාන ද, නැගෙනහිර කොටසේ ආගමික පූජ්යස්ථාන ද තිබූ ඇති බව ඒ මහතා කියයි. මෙහි තිබී හමු වූ පබළු මිසරයේ ටොලමි යුගයට අයත් බව සොයාගත්තෙන් ඒ යුගයේ දෙ රට අතර පැවති විදේශ සබඳතා පිළිබඳව ද මේ ස්ථානය සාක්ෂි සපයා ඇත. සෙනරත් පරණවිතාන මහතා කියන්නේ මේ ස්ථානයේ තිබෙන දාගැබ් වල නටඹුන් අනුව මෙහි අත්තේ ලාංකිකයන් විසින් ගොඩනැංවූ විහාරයක නටඹුන් නොවන බවයි. 9වැනි අග්රබෝධි රජ දවස ලංකාව ආක්රමණය කළ ජාවකයන් විසින් මෙහි විහාරය කරවන්නට ඇතැ’යි පවසන ඒ මහතා ඊට සාධක වශයෙන් ජාවා රටේ බෝරෝබුදූර් සංකීර්ණයේ චෛත්ය වල හැඩහුරුවමෙහි ද දක්නට ලැබේ යැයි කියයි. එහි ඇති ආකාරයට එකිනෙකට ආසන්නයේ ඉදි කළ කුඩා චෛත්ය ගණනාවක නටඹුන් අදත් මේ ස්ථානයේ දී දැකගත හැක.
Share with a student