මොනොසැකරයිඩ යනුවෙන් හඳුන්වන්නේ කාබොහයිඩ්රේටවල තැනුම් ඒකකයයි. ඒවා බොහෝ විට සරල සීනි ලෙස ද හඳුන්වනු ලැබේ. එමෙන් ම මේවා ස්ඵටික ස්වරූපයක් ගනී. ජලයේ දිය වේ. සාමාන්‍යයෙන් මේවා පැණි රස ය. ග්ලුකෝස්, පෘක්ටෝස් හා ගැලැක්ටෝස් මොනොසැකරයිඩ සඳහා උදාහරණ වේ.
| මොනොසැකරයිඩ වර්ගය | පවතින ස්ථානය | වෙනත් කරුණු |
| ග්ලුකෝස් | ඉදුණු පලතුරු මී පැර්‍ණ | • සියලූම පිෂ්ටමය ආහාර ජීරණයේ අන්ත ඵලය ග්ලුකෝස් ය. එම ග්ලුකෝස් රුධිරයට අවශෝෂණය වේ. • ශාක ප්‍රභාසංශ්ලේෂණයේ දී නිපදවන්නේ ග්ලුකෝස් ය. • සෛලීය ශ්වසනයේ දී ග්ලුකෝස් බිඳ හෙළීමෙන් ශක්තිය නිදහස් වේ. |
| පෘක්ටෝස් | ඉදුණු පලතුරු මී පැර්‍ණ වට්ටක්කා, කැරට් | • පලතුරු සීනි ලෙස හඳුන්වයි. • අමු පලතුරු ඉදෙන විට ඒවා තුළ පෘක්ටෝස් සෑදෙයි. • පැර්‍ණ රසින් වැඩි ම සීනි වර්ගය මෙයයි. |
| ගැලැක්ටෝස් | කිරි ආහාරවල | • ලැක්ටෝස් ජීරණයේ ඵල වේ. • පැණි රසක් නැත. |