| අතුකෝරාළ | කෝරලේ හෙවත් කෝරලේ විදානේ ගේ සහායක නිළධාරියා. |
| අද්මිනිස්ත්‍රාත් | රාද් ෆන් ජස්ටිටියේ නඩු ඇසූ ප්‍රධාන විනිසුරු |
| අන්තාවෝ වාස් පෙරෙයිරේ | ලංකාවේ සේවය කළ පෘතුගීසි විදෝර්ද පසෙන්දාර් වරයෙකි. |
| අම්බුලුගල කුමාරයා | සපුමල් කුමාරයාගේ සොහොයුරා ය. කෝට්ටේ හයවන පැරකුම්බාවන්ගේ පුත්‍රස්ථානයේ වැඩුණෙකි. ජෝතිය සිටාණෝ මහනුවර ස්වාධීන කරගැනීමට ගත් උත්සාහය පැරකුම්බාවන්ගේ අණින් ව්‍යර්ථ කර එහි සාමන්තයා වශයෙන් කටයුතු කළේ ය. සපුමල් කුමරුට පසු බලයට පත් වූ 7වැනි වීර පරාකුමබාහු රජු මරා 8 වැනි වීර පරාකුමබාහු නමින් කෝට්ටේ රජ විය. |
| අඹන්වෙල රාළ | දෙවන රාජසිංහ රජුට විරුද්ධව කැරැල්ලක් ඇති කළ උඩරට ප්‍රධානියෙකි. |
| අරන්දර බලකොටුව | ලන්දේසි බලකොටුවකි. |
| අලකේශ්වර යුද්ධය | කෝට්ටේ ඉතිහාසය සම්බන්ධයෙන් වැදගත් දේශීය සාහිත්‍ය මූගාශ්‍රයකි. රාජාවලියට ද මූලාශ්‍රය වී ඇත. |
| අල්බ්‍යුකර්ක් | පෙරදිගට පත් වූ දෙවන පෘතුගීසි ප්‍රතිරාජයා(1507 දී පත්විය)/පෘතුගීසි බල වර්ධනයට වැඩිම මෙහෙයක් කළ ප්‍රතිරාජයා/1509 දී ඕම්ස්, 1510 දී සොකොත්‍රා, 1511 දී මලක්කාව අල්ලා ගන්නා ලදී/1515 දී මියගියේ ය. |
| අසවේදු | දොන් ජෙරනිමෝ ද අසවේදු |
| ආරච්චි | කෝට්ටේ යුගයේ දී හමුදා සේනාංකයක් භාරව කටයුතු කළ නිළධාරියා |
| ඇකොමදේසන් | ලන්දේසි නිළධාරීන්ට නිලකාලය තුළ පමණක් භුක්තිවිඳින්නට ලැබෙනා ඉඩම්. |
| ඇඩ්සිස්ටන්ට් | ලන්දේසි පහළපෙළ නිළධාරියෙකි. |
| ඉග්නේෂස් ලොයොලා | ප්‍රති රෙපරමාදු ව්‍යාපාරයේ නිර්මාතෘ |
| එදිරිල්ලේ රාළ | පෘතුගීසීන්ට විරුද්ධව කැරළි ගැසූ සිංහල නායකයෙකි. සිංහලයින් විසින් ම පාවා දීම නිසා පෘතුගීසි අත්අඩංගුවට පත්ව දරුණු වධහිංසා විඳ මියගියේ ය. |
| ඔන්ඩර් හූෆ්ට්මන් | ඔන්ද හුෆ්ට්මන්/ හෆ්ට්මන්ට පහළ නිළධාරියෙකි. ආදායම් භාර නිළධාරියෙකි. |
| ඔවිදෝර් | පෘතුගීසීන් යටතේ සිටි අධිකරණ කටයුතු භාර නිළධාරියා/සුළු නඩු ඇසීම, කසපහර දීම වැනි වැනි කටයුතු ඔහුට පැවරුණි. |
| ඔෆර් හුෆ්ට් | ලන්දේසි ජ්‍යේෂ්ඨ වෙළෙන්දා/කොළඹ සිටියේ ය. |
| ඕම්ස්/ඕර්ම්ස් | පර්සියන් වරායේ මුරපොළ නමින් හැඳින්වෙන මුහුදු සන්ධිය. පර්සියන් බොක්කට සමීපව පිහිටා ඇත.1509 දී මෙය අල්බ්‍යුකර්ක් විසින් අල්ලා ගන්නා ලදී. |
| කංකානම්වරු | කෝට්ටේ යුගයේ දී ආරච්චි වරුන් යටතේ හමුදා සේනාංකයේ භටයන් රැස්කිරීම භාරව සිටි නිළධාරියෙකි. |
| කණකපුල්ලේ | කෝරලේ හෙවත් කෝරලේ විදානේගේ සහයක නිළධාරියෙකි. මිල මුදල් හා ගණන් තැබීම් සිදුකළේ ය. |
| කතිසේරුවන් | ක්‍රිස්තියානි දේශකයන් ය. මොවුන් පුහුණු කිරීමට ලන්දේසිහු කොළඹ සෙමිනරි නමි උසස් අධ්‍යාපන ආයතයයක්ද පිහිටුවන ලදී. |
| කදිරාන සන්නස | 6 වන විජයබාහු රජුට අයත් වේ. 1517 ජුනි 18 පැවති සූර්යග්‍රහණ අවස්ථාවේ සිංහාසනාරූඪව හිඳ බමුණෙකුට කළ පරිත්‍යාගයක් ගැන සඳහන් වේ. |
| කදිරාසරායන් | කෝට්ටේ සමයේ දී හලාවතට පැමිණ බලහත්කාරයෙන් මුතු කිමිදීම කළ මුස්ලිම් ආක්‍රමණිකයා. පසුව තනියවල්ලභ සකලකලාවල්ලභ කුමාරවරු එක්ව මෙම ආක්‍රමණික යොන් හෙවත් මුස්ලිම් ජාතිකයා පරාජය කරන ලදී. |
| කනකපුල්ලේ | කෝරලේගේ සහයක නිළධාරියෙකි./මිලමුදල් හා ගණන් තැබීම් භාරව සිටියේ ය. |
| කඳුරේ ඒකනායක පවුල | කෝට්ටේ සමයේ ප්‍රභූ පවුලකි. |
| කපිතාන් | පෘතුගීසීන්ගේ කපිතාන් ජෙනරාල් යටතේ කුඩා සේනාංක භාරව සිටි නිළධාරීන් |
| කපිතාන් ජෙනරාල් | ලංකාවේ හෝ වෙනත් පෘතුගීසි යටත්විජිතයක පෘතුගීසි පාලන සංස්ථාවේ ප්‍රධානියා/ යටත් විජිතය තුළ හමුදා කටයුතු හා සිවිල් පාලන කටයුතු වල ප්‍රධානියා./ විසුරේ වරයා යටතේ කටයුතු කළේ ය./තම යටත් විජිතය තුළ වැරදිකළවුන්ට මරණ දණ්ඩනය දීම ඇතුළු අධිකරණ බලතල ඔහු සතු විය./කපිතාන් ජෙනරාල්ට විරුද්ධ චෝදනා ගෝවේ හෝ අදාළ ප්‍රදේශයේ ප්‍රතිරාජයා හෙවත් විසුරේ යටතේ වූ උපදේශක මණ්ඩලයක් ඉදිරියේ විභාග කෙරුණි. |
| කපිතාන් මේජර් | ලංකාවේ පෘතුගීසි පාලන සංස්ථාවේ දෙවැනියා. |
| කප්පාගොඩ ලිපිය | 6 වන විජයබාහු රජුට අයත් ය. ඔහු වෙනුවෙන් ඒකනායක පෙරුමාල් නම් අමත්‍යයා මෙය නිකුත් කර ඇත. කප්පාගොඩ විහාරයට කළ දීමනාවක් ගැන සඳහන් වේ. |
| කායලපට්ටනයේ කදිරා | කදිරාසරායන් නම් මුස්ලිම් ආක්‍රමණිකයා. |
| කැමරාව | කොළඹ නගරය පාලනය කිරීම සඳහා පෘතුගීසීන් පත් කළ මණ්ඩලය |
| කැරන්ක් බෙසෝකරන් | පිලිප් බැල්දියස් දේවගැතිවරයා තම ආගමික ප්‍රචාරක කටයුත්තට දායක කරගත් නිළධාරීන් |
| කැලිකට් | 1498 වර්ෂයේ මැයි මස 20 වැනි දා වස්කෝද ගාමා සිය පළමු ඉන්දීය සංචාරයේ දී පළමුව ගොඩබසින ලද ස්ථානය |
| කැළණි විහාර සෙල්ලිපිය | අටවන වීර පරාකුමබාහු රජුට අයත් ය. නව වන පරාකුමබාහු හෙවත් ධර්ම පරාක්‍රමබාහුට අයත් යැයි වැරදි මතයක් ද ඇත. |
| කෑරගල සෙල්ලිපිය | 6 වන විජයබාහු රජුට අයත් වේ. 1519 වර්ෂයේ දී කෑරගල රාජගුරු වනරතන හිමි පරපුරෙන් පැවත ආ දේපළ වල ආරක්ෂාව තහවුරු කර ලියා ඇත |
| කින්නර බද්ද | කලාල පැදුරු වියමන්කරන්නන්ගේ කාර්යාංශය |
| කීරවැල්ලේ පවුල | ලංකවේ පැරණි ප්‍රභූ පවුලකි.මැණික්කඩවර රාජසිංහ කුමාරයා විවාහ කරගෙන සිටියේ එම පරපුරේ කුමරියකි. |
| කීරවැල්ලේ මහ රාළහාමි | සීතාවක රාජසිංහ රජුට පක්ෂපාතීව සිටි කීරවැල්ලේ පරපුරේ ප්‍රධානියෙකි. |
| කුඩා දුරයා | විදානේ යටතේ බද්දේ කාර්යාංශයේ සිටි දෙවන පෙළ නිළධාරියෙකි. |
| කුඩාගම සෙල්ලිපිය | 6 වන විජයබාහුට අයත් වේ. කිණිගොඩ මොට්ටප්පුල්ලි කෝවිලට කළ කුඹුරු පූජාවත තොරතුරු ඇත. |
| කුරුඳු බහාර/බහාර් | කුරුඳු ප්‍රමාණය දැක්වීමට භාවිත කළ දෙයකි. බහාර් එකක් සාමාන්‍යයෙන් වත්මන් කිලෝ ගෑම් 227 කට ආසන්නය . |
| කොචින් | ඉන්දීය වරායකි.පෘතුගීසීහු කලක් තම පෙරදිග මධ්‍යස්ථානය කරගෙත්තේ මෙතැන යි. |
| කොටිකා බද්ද | පුවක් එකතුකිරීමේ කාර්යංශය |
| කොට්ටල් බද්ද | කැටයම්කරුවන්, සිත්තරුන්, දුනු හී තනන්නන්, ආයුධ තනන්නන්, ආභරණ තනන්නන් අයත් වූ කාර්යාංශය |
| කොන්ස්තන්තීනු බරෙත්තු | පෘතුගීසීන් විසින් 1621 දී මාතර දිසාවනියට පත් කළ පෘතුගීසි ජාතික දිසාවේ වරයා. ඔහුගෙන් පසු කිසිදු සිංහල දිවාවේ වරයෙකු මාතරට පත් නොකරන ලදී. |
| කොමදෝරු | ලන්දේසි යටතේ මෙරට ක්‍රියාත්මක වූ කොමාන්ඩරි වල කටයුතු භාර නිළධාරීන්/නමුත් කොළඹ කොමාන්ඩරිය ලන්දේසි ආණ්ඩුකරු යටතේ ම පැවතුණි. |
| කොමාන්ඩරි | ලන්දේසීන් යටතේ ලංකාවේ තිබූ පාලන ඒකක /ගාල්ල, කොළඹ හා යාපනය ලෙස කොමාන්ඩරි 3ක් ඔවුන් යටතේ ක්‍රියාත්මක විය.ඒවා පාලනය කළේ කොමදෝරුවරු විසිනි. නමුත් කොළඹ කොමාන්ඩරිය ලන්දේසි ආණ්ඩුකරු යටතේ ම පැවතුණි. |
| කෝරලේ/කෝරලේ විදානේ | කෝරලේ විදානේ හෙවත් කෝරලයක ප්‍රධානියා |
| කෝරළය | දිසාවනියක් තුළ වූ උප පාලන ඒකකයකි.කෝරලේ හෙවත් කෝරලේ විදානේ විසින් පාලනය කරන ලදි. ඔහුගේ සහයට අතුකෝරාළ, මොහොට්ටාල, කනකපුල්ලේ ආදී නිළධාරීන් ද වූහ. |
| ක්වේරෝස් පියනම | පර්නා ඕ ද ක්වේරෝස් පූජකවරයා |
| ගෝව | පෘතුගීසීන්ගේ පෙරදිග දේශපාලන, වෙළඳ හා ආගමික මධ්‍යස්ථානය |
| චක්‍රවර්තී | කෝට්ටේ රජවරුන් භාවිත කළ විරුදයකි. |
| චක්‍රායුධ කුමාරයා | 8 වන වීර පරාක්‍රමබාහු රජු යටතේ රයිගම හා දෙවුන්දර පාලනය කළ කුමාරයා. මොහු විජයබාහු කුමාරයා ලෙස ද හැඳින්වේ. |
| ජු ආඕ රිබෙයිරෝ | පෘතුගීසි ලේඛකයෙකි.Fatalida de Historica de alba de Ceilao (සිංහලයන්ගේ රටේ ඉතිහාසයේ ඛේදවාචකය) කෘතියේ කතුවරයා ය. සිංහලයනක්ට විරුද්ධව, පෘතුගීසීන්ට පක්ෂපාතීව මෙම කෘතිය ලියා ඇත.ලංකාවේ සේවය කළ හා සිංහලයින් සමග සටන් වලට සහභාගී වූ සොල්දාදුවෙකි. |
| ජුවාන් ද බාරෝස් | පෘතුගීසි ලේඛකයෙකි. දෙකාදාස් හෙවත් දශක නම් කෘතියේ කතුවරයා ය. ලංකාවේ පෘතුගීසි පාලන සමය ගැන ලියා ඇත්තේ පෘතුගීසි ලේඛනාගාර වාර්තා වලින් හා මෙරට සිටි පෘතුගීසි සොල්දාදුවන් ආදීන්ගෙන් තොරතුරු ලබාගනිමිනි/කිසි දින ලංකාවට පැමිණ නැත/ලංකාවේ පෘතුගීසි සටන් පිළිබඳ අතිශයෝක්ති වර්ණනා සඳහන් කර ඇත. |
| ජේකබ් හුස්ටාර්ට් | ලන්දේසි ආණුඩුකරුවෙකි. උඩරට රජු හා සාමකාමීව කටයුතු කළ ලන්දේසි ආණ්ඩුකරුවෙකි. |
| ජේසුයිට් නිකාය | උග්‍ර කතෝලිකවාදී කිතුණු නිකායකි./ප්‍රති රෙපරමාදු ව්‍යාපාරයේ කොටස් දෙකෙන් එකකි./ ආසියාතික ප්‍රදේශ වල කිතුණු ආගම් ප්‍රදාරයට ආයේ මේ නිකායේ පූජකවරුන් ය. |
| ජෝර්ජ් ඇල්බ්‍යුකර්ක් | ෆ්‍රැන්සිස්කෝ ද අල්මේදාට පසු ඉන්දියාවේ නව ප්‍රතිරාජයා වූ පෘතුගීසි ජාතිකයා. සෙයිලාන් හි කෙසේ හෝ බලකොටුවක් තනන ලෙස මොහුට පෘතුගාල රජු උපදෙස් දී තිබුණි.ධර්ම පරාක්‍රමබාහු රජු 6 වන විජයබාහු රජුට විරුද්ධව ආධාර ඉල්ලා සිටියේ මොහුගෙනි. |
| තනියවල්ලභ කුමාරයා | 8 වන වීර පරාක්‍රමබාහු රජු යටතේ මාදම්පේ මධ්‍යස්ථානයේ සිට ලංකාවේ බටහිර වෙරළබඩ පාලනය කළ කුමාරයා |
| තම්මිට අදහසින් | තම්මිට බණ්ඩාර. වීදියේ බණ්ඩාරගේ සොහායුරා.එය බලන්න. |
| තුප්පහි | පෘතුගීසි සමයේ දී පෘතුගීසි හා සිංහල භාෂාවන් ද, ලන්දේසි සමයේ දී ලන්දේසි හා සිංහල භාෂාවන් ද දැන සිටි පිරිසකි. ලාභ ප්‍රයෝජන තකා මේ විදෙස් ජාතීන්ට ගැතිව කටයුතු කළ සිංහලයින් ද මේ නමින් ම හඳුන්වා ඇත. |
| තේසවලාමෙයි නීතිය | ලන්දේසි සමයේ සංග්‍රහ කළ දේශීය නීති පද්ධතිය.කොර්නේලිස් ෆන් සිමොන්ස් ආණ්ඩුකරුගේ කාලයේ දී ක්ලාස් අයිසැක් නම් නිළධාරියා විසින් සම්පාදනය කරන ලද්දකි. |
| තෝම්බු | පෘතුගීසීන් සකස් කළ තොරතුරු වාර්තා විශේෂයකි.(ලේකම් මිටි) |
| ත්‍රිසිංහලාධීශ්වර | කෝට්ටේ රජවරුන් භාවිත කළ විරුදයකි. |
| දශක | දෙකාදාස් නම් පෘතුගීසි කෘතිය. ජුවාන් ද බැරෝස් ගේ කෘතියකි. |
| දියෝගු මුදලි | දෝන් ප්‍රනාන්දු සමරකෝන් නමැති පෘතුගීසි ගැත්තාගේ සොහොයුරා ය. පාතුගීසීන් විසින් ගෝවේට පිටුවහල් කරන ලදී. |
| දියෝගෝ ද අල්මේදා | පෘතුගීසීන්ගේ ලංකා ගමන පිළිබඳ පෘතුගීසීන්ට වාර්තා කිරීමට කොචින්හි සිට ලිස්බන් වෙත ගිය පෘතුගීසි ජාතිකයෙකි./ෆ්‍රැන්සිස්කෝ ද අල්මේදා ගේ බෑණා ය. |
| දියෝගෝ දෝ කූතෝ | පෘතුගීසි ලේඛකයෙකි. Principaes Causes da Decadencia dos Portuguezes na Asia (ආසියාවේ පෘතුගීසි බලය පිරිහීමට හේතු වූ මූලික කරුණු ) නම් කෘතියේ කතුවරයා ය. ගෝවේ පෘතුගීසි ලේඛනාගාරයේ භාරකරුව සිටි අතර එහි ඇති වාර්තා පදම් කරගෙන හා මෙරට සේවය කළ පෘතුගීසි සොල්දාදුවන්ගේ තොරතුරු අනුව මෙම කෘතිය ලියා තිබේ. නමුත් පෘතුගීසි සටන් සම්බන්ධයෙන් සාවද්‍ය තොරතුරු දක්වා තිබේ. |
| දිසාවනි | දිසාවන්නි, පෘතුගීසීන් ලංකාවට පැමිණෙන විට කෝට්ටේ තිබූ පාලන ඒකක 4 දිසාවන්නි ලෙස දේශීය මූලාශ්‍රය වලත්, දිසාවනි නමින් පෘතුගීසි මූලාශ්‍රය වලත් හඳුන්වා තිබේ.ඒවා නම් මාතර දිසාවනිය, සබරගමු දිසාවනිය, සතර කෝරලේ දිසාවනිය, සත් කෝරලේ දිසාවනිය යන දිසාවනි 4යි. මේමා පරිපාලන පහසුව පිණිස කෝරළවලටත්, කෝරල පත්තු වලටත්, පත්තු ගම් වලටත් බෙදා තිබුණි. |
| දිසාවේ | කෝට්ටේ යුගයේ දී දිසාවනියක් භාර නිළධාරියා. දිසාවනියේ හමුදා සංවිධාන කටයුතු වල ප්‍රධානියා. නමුත් දිසාවේ වෙනුවෙන් මේ කටයුතු සඳහා මුදලි වරයෙක් පත්කර තිබුණි. දිසාවේ කොඩිය ඉදිරියේ හමුදා මෙහෙයවීම භාරව සිටියේ ය.පෘතුගීසී සමයේ දිසාවේ තනතුරු වලට පෘතුගීසි ජාතිකයින් පත්කරන ලදී.දිසාවේ වරයෙකුට අධිකරණ බලතල ද සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයක් හිමි විය. ./පෘතුගීසි සමයේ දී ඔවුන් පත් කළ දිසාවේ වරු මරණීය දණ්ඩනය ද ක්‍රියාත්මක කළහ. ඔවුන් නඩු විභාග නොමැතිව ම සැකකරුවන් පොරවකින් කපා හෝ උල තබා මැරූ බව රිබෙයිරු සඳහන් කර ඇත. |
| දිසාවේ උසාවිය | ලන්දේසි බලකොටුවෙන් පිටත ප්‍රදේශ වල සුළු නඩු විසඳූ උසාවිය. |
| දුරයා | බද්ද සංවිධානයක ප්‍රධානියෙකි. |
| දෙකාදාස් | ජුවාන් ද බැරෝස් ලියූ කෘතියකි. ලංකාව ඉතිහාසය පිළිබඳ තොරතුරු ඇතුළත් වේ. |
| දෙවුන්දර සන්නස | 6 වන විජයබාහු ට අයත් වේ.දෙවිනුවර නගරිශ නීල කෝවිලට කළ ඉඩම් පූජාවත් ගැන සඳහන් වේ. |
| දේවරාජ කුමාරයා | 6 වන විජයබා රජුගේ දෙවන බිසවගේ පුත්‍රයා ය. මුල් විවාහයේ පුතුන්ට රාජ්‍යත්වය අහිමි කර තමාගෙන් පසු දේවරාජ කුමාරයා රජ කරවීමට 6 විජයබා රජු කළ සැලසුමක් නිසා විජයබා කොල්ලය සිදුවිය. |
| දොන් ජුවන් පෙරියබණ්ඩාර | 7 වන බුවනෙකබාහු රජුට පසු කෝට්ටේ පාලකයා ය. රජුගේ මුණුපුරා ය. ඔහුගේ දියණිය වූ සමුද්‍රදේවියගේ හා වීදියේ බණ්ඩාරයන්ගේ පුත්‍රයා ය. ධර්මපාල රජු ලෙසින් ද ප්‍රකට ය. කතෝලිකයෙකු වශයෙන් බෞතීස්ම ලැබී ය. තමාගෙන් පසු රාජ්‍යය තෑගි ඔප්පුවකින් පෘතුගීසීන්ට පැවරී ය. |
| දොන් ප්‍රනාන්දු සමකෝන් | පෘතුගීසීන්ට ගැතිව සිටි දේශීය ප්‍රධානියෙකි. එදිරිල්ලේරාළ පෘතුගීසීන්ට අල්ලා දීමට දායක විය./පෘතුගීසීන් විසින් මොහු පසුකාලයේ ගෝවට පිටුවහල් කර ලංකාවට පැමිණීම ද තහනම් කරන ලදී.එහෙත් නම්බුනාමයක් හා විශ්‍රාම වැටුපක් දෙන ලදී. |
| දෝළිය | බිසව |
| ධර්ම පරාක්‍රමබාහු | අටවන වීර පරාක්‍රමබාහු රජුගේ අග බිසවගේ තවත් පුත්‍රයෙකි. පියාට පසු තමන්ට බලයට පත්වන්නට උපකාර කරන්නැයි ඉල්ලා 6 වන විජයබාහු රජුට විරුද්ධව කොචින් හි පෘතුගීසි පාලකයාගෙන් ආධාර ඉල්ලා සිටියේ මොහු ය.ඒ වෙනුවට බලකොටුවක් තනාගැනීම සඳහා පෘතුගීසීන්ට ඉඩමක් ලබා දීමට ඔහු පොරොන්දු විය./නව වන පරාකුමබාහු ලෙස ද ඇතැම් මූලාශ්‍රය වල හඳුන්වා ඇත. /පෘතුගීසි වාර්තා වල මොහු කෝට්ටේ රජ වූ බව දක්වා ඇතත් රජ වූ වගට සාධක නැත. මහාවංසයේ හෝ රාජරත්නාකරයේ රාජ නාමාවලියේ මේ රජුගේ නම නැත. ඔහු අටවන වීර පරාකුමබාහු හෙවත් අම්බුලුගල කුමරු යටතේ කොෂඹ හා ඒ අවට ප්‍රදේශ පාලනය කළේ ය. |
| නව වන පරාක්‍රමබාහු | ධර්ම පරාක්‍රමබාහු රජු හැඳින්වීමට යෙදූ නමකි. |
| නිකපිටිය බණ්ඩාර | සීතාවක රාජසිංහ රජුගේ මුණුපුරෙකි.පෘතුගීසීන් විසින් ගෝවට පිටුවහල් කරන ලදී. |
| නිලපංගු | රැඳී සිටීම, ස්ථාවර වීම යන අර්ථය තිබේ. ඉඩම් හිමියාගේ පෞද්ගලික ඉඩම වගාකරදීම වැනි පොරොන්දු මත යම් ඉඩමක රැඳී සිටින්නෙක් නිලකාරයෙකු සේ සලකනු ලැබේ. ඔහු විසින් සිදු කරන/ඉටුකරන එකී සේවාව නිල පංගුව යි. |
| නිලපාළු ඉඩම් | කෝට්ටේ යුගයේ දී රජයට ඉටුකළ යුතු සේවා පැහැරහැරීම නිසා හෝ සේවයෙන් පහකිරීම නිසා ආපසු රජයට පැවරුණු ඉඩම් |
| නෝමල් | ලන්දේසීන් කොළඹ පිහිටවූ ගුරු පුහුණු පාසල |
| පයෝ ද සූසා | 1505 දී ගාල්ලේ වරායට මුල්වරට ආ ලොරැන්සෝ ද අල්මේදා ගේ නියෝජිතයෙකු වශයෙන් මුල්වරට කෝට්ටේ රජු හමුවීමට ගියේ මොහු සහ පිරිසකි. ඒ පිරිසට පෘතුගීසි බස දත් මුස්ලිම් වෙළෙන්දන් පිරිසක් ද එක්ව සිටිය හ.නමුත් මේ පිරිස මේ ගමන පිටත්වූයේ ගාල්ලේ සිට නොව කොළඹ වරායේ සිට ය. පරංගියා කෝට්ටේ ගියා යන යෙදුම මෙතැන දී ඉපැදිණි. නමුත් සිංහලයින් මොවුන්ට රජු යැයි කියා මුණගැස්වූයේ සැබෑ රජු නොව ව්‍යජ රජෙකි. |
| පර්නා ඕ ද ක්වේරෝස් | පෘතුගීසි ලේඛකයෙකි. කිතුනු පූජකයෙකි. Conquista Temporal e Espiritual de Ceilao(සිංහලයන්ගේ රට බාහිර හා අධ්‍යාත්මික වශයෙන් ජයගැනීම.) නම් කෘතියේ කතුවරයා ය. මේ කතුවරයා ලංකාවට පැමිණ නැත. ඔහු සිය කෘතිය ලියනවිට පෘතුගීසීන්ට ලංකාවේ මුහුදුබඩ අහිමිව තිබුණි. ගෝවේ සිට ඔහු ලියූ කෘතියට තොරතුරු සොයාගත්තේ මෙරට සේවය කළ සොල්දාදුවන්, රාජ්‍ය නිළධාරීන්ගෙන් හා පෘතුගීසි රාජ්‍ය ලේඛන වලින් ය. පොත කාණ්ඩ 6කින් යුක්ත ය. මුල් කොටස් 5ම ඓතිහාසිකව වැදගත් නොවේ. 6 වන කාණ්ඩයෙන් ඔහු දෙවියන් ඉදිරියේ පාපෝච්චාරණයක් කරයි. ඒ ලංකාවේ දී තම පිරිස් අනුගමනය කළ මිලේච්ඡත්වය පිළිබඳ ව ය. හේ ඒ පිළිබඳ දෙවියන්ගෙන් සමාව ඉල්ලා ලංකාවේ බලය යළි ලබාගැනීමට උපකාර කරන්නැයි ඉල්ලයි. |
| පර්සියන් වරායේ මුරපොළ | ඕම්ස් සමුද්‍ර සන්ධිය |
| පැක්ටර් | පෘතුගීසීන්ගේ වෙරළබඩ බලකොටු වල තිබූ විවිධ ඒකක පලනය කළ නිළධාරින් විශේෂයකි./ ගබඩා භාරකරුවන් විශේෂයකි. |
| පිඩැල්ගෝවරු | පෘතුගීසි වංශවතා |
| පිලැස්සේ වීදියබණ්ඩාර පවුල | කෝට්ටේ සමයේ ප්‍රභූ පවුලකි. |
| පිලිප් ද ඔලිවේරා | යාපනය අල්ලාගත් පෘතුගීසි කපිතාන් මේජර් වරයා |
| පිලිප් බැල්දියස් | ලංකාවේ ප්‍රොතෙස්තන්ත ආගම ප්‍රචාරයට මූලික වශයෙන් කටයුතු කළ ලන්දේසි දේවගැතිවරයා |
| පිස්කල් උසාවිය | රෝම ලන්දේසි නීති පද්ධතිය යටතේ ස්ථාපනය වූ මෙරට පහළ ම උසාවිය යි.රික්ස් ඩොලර් සියයට වැඩි නොවූ අලාභ සහාත නඩු පමණක් එහි දී අසන ලදී. |
| පෙරදිග මුහුදේ නාවුක කටයුතු පිළිබඳ ස්වාමියා | පෘතුගාල රජු හැඳින්වීමට යෙදූ ගරු යෙදුමකි./අන්වර්තයකි |
| ප්‍රතිරාජයා | රජු යටතේ සිටින ප්‍රාදේශීය රජු/රජුගේ නියෝජිත |
| ප්‍රතිරෙපරමාදු ව්‍යාපාරය | ආගමික ප්‍රතිසංස්කරණ සමයේ පැවැත්ම අවිනිශ්චිත තත්ත්වයට පත් වූ යුරෝපයේ කිතුණු පල්ලි ආධිපත්‍යය රැකගැනීමට නාර්මාණය වූ ව්‍යාපාරයකි./කිතුණු නිකායකි./රෙපරමාදු ව්‍යාපාරයට ප්‍රතිවිරුද්ධ වූ ව්‍යාපාරයකි./ජේසුයිට් නිකාය හා පල්ලි සංවිධානය යන කොටස් දෙකෙන් යුතු විය. /මුල් කාලීනව පෘතුගාලයේ හා ස්පාඤ්ඤයේ පුබල ලෙස ක්‍රියාත්මක විය.(ඒ දෙරෙටේ රෙපරමාදු ව්‍යාපාරය එතරම් පැතිර නොතිබූ නිසා.) |
| ප්‍රෙඩ්කන්ට්වරු | ලන්දේසි සමගේ ආගමික උපදේශකයින් |
| ප්‍රොතෙස්තන්ත | ලන්දේසීන්ගේ ආගම වූ කිතුණු නිකාය |
| බඩහැල බද්ද | කුඹල් කරුවන්ගේ කාර්යාංශය |
| බතාවියානු රජය | ලන්දේසීන් යටතේ පෙරදිග වූ පාලන මධ්‍යස්ථානය |
| බද්ද/බද්දෙ සංවිධානය | රජයේ කාර්යාංශ විශේෂයකි. වත්මන් දෙපාර්තමේන්තු වැනි ය. කින්නර බද්ද, කුරුවේ බද්ද, මඩිගෙ බද්ධ, මහ බද්ද, හා ප්‍රධාන වශයෙන් කොට්ටල් බද්ද වැනි ආයතන වලින් සමන් විත සංවිධාන බද්ද සේ හැදින් විය හැකිය. සමාජයේ යම් විශේෂ කුසලතාවයක් ඇති පුද්ගලයන් හදූනාගෙන එම පුද්ගලයන් ගේ හෝ පුද්ගල කණ්ඩායමේ ශ්‍රමය රාජ්‍යයේ සුභ සාධනය සදහා යොමු කිරීමට බද්ද නමැති ආයතනය සංවිධානය වී තිබුණි . මෙහි ප්‍රධානියා විදානේ විය. විදානේ යන ශිල්පියා සම්බන්ධිකරණ්‍ය කළේ දූරයාය. |
| බහාර් | කුරුඳු ප්‍රමාණය දැක්වීමට භාවිත කළ දෙයකි. බහාර් එකක් සාමාන්‍යයෙන් වත්මන් කිලෝ ගෑම් 227 කට ආසන්නය . |
| බිබිලේගම බලකොටුව | ලන්දේසි බලකොටුවකි. |
| බොසෙක්ගේඩර් | ලන්දේසි පහළපෙළ නිළධාරියෙකි. |
| මඩිගෙ බද්ද | තවලම් කාර්යාංශය/ ප්‍රවාහන කාර්යාංශය |
| මයෝරාළ | කෝට්ටේ හා උඩරට සමයේ උසස් මුලාදෑනියෙකි. පොලිස් නිළධාරියෙකු වැනි ය. දිසාවේගේ සිවිල් යුධකටයුතු භාර නිළධරීන් මේ නමින් හඳුන්වා ඇත. ඔවුන් රජුගේ හා උසස් නිළධාරීන්ගේ දේපොළ ආරක්ෂාකිරීම, කෘෂි කටයුතු වලට උපකාරී වන ජල මූලාශ්‍ර ආරක්ෂාකිරීම හා ඒවා ප්‍රතිසංස්කරණය, ගම සතුරන්ගෙන් රැකගැනීම, නීති කඩකරන්නන් උසස් නිළධාරීන් වෙත යොමුකිරීම, රජු හෝ උසස් නිළධාරීන්ගේ නියෝග ක්‍රියාත්මක කිරීම වැනි රාජකාරීන් වල නිරතව සිට ඇත. |
| මලක්කාව | සමුද්‍රසන්ධියකි. අග්නිදිග ආසියාවේ මලය අර්ධද්වීපය හා සුමාත්‍රා දූපත අතරින් වැටී ඇත./ 1511 දී ඇල්බ්‍යුකර්ක් විසින් අල්ලා ගන්නා ලදී. |
| මල්වානේ රජු | දොන් ජෙරනිමෝ ද අසවේදු / ධර්මපාල රජු(දොන් ජුවන් පෙරියබණ්ඩාර රජු) තැගි ඔප්පුවකින් ලංකාවේ කෝට්ටේ රාජ්‍යය පෘතුගීසීන්ට පවරා මිය ගිය පසු කෝට්ටේ පාලකයා වූයේ පෘතුගීසි කපිතාන් ජෙනරාල් වරයා ය. ඔහු පදිංචි වූයේ කලින් කෝට්ටේ රජු සිටි මල්වානේ මාළිගාවේ ය. රටවැසියන් ඔහු හැඳින්වූයේ මල්වානේ රජු නමිනි. |
| මහ දුරයා | විදානේ යටතේ බද්දේ කාර්යාංශයේ සිටි දෙවන පෙළ නිළධාරියෙකි. |
| මහ බද්ද | කුරුඳු පිළිබඳ කාර්යාංශය/ 16 වන සියවස වන විට ඔවුන් වසරකට නොමිලයේ රජුට කුරුදු රාත්තල් ලක්ෂයක් සැපයූහ. නැතහොත් කුරුදු බහාර 400ක් සැපයූහ. පෘතුගීසීහු උපක්‍රමශීලීව එය වසරකට ලක්ෂ 8ක් පමණ දක්වා වැඩිකරගත්හ. |
| මහ බද්දේ කපිතාන් | කුරුඳු කාර්යාංශය භාර කපිතාන්වරයා |
| මළපාළු ඉඩම් | කෝට්ටේ යුගයේ දී රාජකාරි සේවා කළ අයෙකු උරුමකරුවෙකු නොමැතිව මිය ගිය විට ආපසු රජයට පැවරෙන ඉඩම් |
| මළබාර් වෙරළ | ඉන්දියාවේ බටහිර වෙරළ |
| මාතර දිසාවනිය | පෘතුගීසීන් පැමිණෙන විට කෝට්ටේ රාජධානිය බෙදා තිබූ දිසාවනි 4න් එකකි. |
| මායාදුන්නේ. | 6 වන විජයබාහු රජුගේ බාල පුත්‍රයා ය. විජයබාකොල්ලයෙන් පසු සීතාවක පාලකයා විය. |
| මැණික් ආකර බද්ද | මැණික් පතල් කාර්යංශය |
| මිෂනාරිවරු | කිතුණු ආගමික ප්‍රචාරක කටයුතුවල නිරතවූවෝ |
| මුදලි/මුදලිවරු | දිසාවේ වෙනුවෙන් හමුදා කටයුතු සංවිධානය කළ නිළධාරියා |
| මුහන්දිරම් වරු | පෘතුගීසීන් යටතේ ලස්කිරිඤ්ඤ හොවාපන්නයට නායතක්වය දුන්හ. |
| මොහොට්ටාල | කෝරළේගේ සහයක කිළධාරියෙකි./ලිපිලේඛන භාරව සිටියේ ය |
| රයිගම | මුල දී කෝට්ටේ යටතේ වූ පාලන ඒකකයකි. විජයබාකොල්ලයට පසු වෙන ම රාජධානියක් වශයෙන් වර්ධනය විය. |
| රයිගම්බණ්ඩාර | රයිගම මුල් පාලකයාය. 6 වන විජයබා රජුගේ පුත්‍රෙයකි. පරරාජජශේඛරන් නම් වූ හේ රයිගම පාලකයා වූ පසු මේ නමින් හඳුන්වා ඇත. |
| රාජසිංහ කුමාරයා | 8 වන වීර පරාක්‍රමබාහු රජු යටතේ කන්දඋඩ පස් රට, සතර කෝරළය,සබරගමුව හා මැණික්කඩවර පාලනය කළ කුමාරයා |
| රාජාවලිය | ලංකාවේ සාහිත්‍ය මූලාශ්‍රයකි. බහුකර්තෘක කෘතියකැයි පිළීගැනේ. කෝට්ටේ ඉතිහාසය හැදෑරීමේ දී අතිශය වැදගත් කෘතියකි. |
| රාද් ෆන් ජස්ටිටි | ලන්දේසි ඉහළ උසාවියකි. රික්ස් ඩොලර් 120 වැඩි අලාභ පිළිබඳ නඩු ඇසීම පිණිස මේවා කොළඹ, ගාල්ල හා යාපනයේ පිහිටුවන ලදී. |
| රුවන්වැල්ල | ලන්දේසි බලකොටුවකි |
| රෙපරමාදු ව්‍යාපාරය | යුරෝපයේ ආගමික ප්‍රතිසංස්කරණ අවදියේ දී පල්ලියේ දූෂණ වලට විරුද්ධව බිහි වූ එක් ප්‍රධාන කිතුණු නිකායකි. |
| රොබට් නොක්ස් | ඈන් නමැති නෞකාවෙන් 1659 දී පමණ ලංකාවේ කොට්ටියාරම වරායට ආ ඉංග්‍රීසි ජාතික කපිතාන් වරයා. ඔහුගේ පුත්‍රයා ද මේ නමින් ම හඳුන්වනු ලැබුණි. මෙවක ලංකාවේ සිටියේ ලන්දේසීන් ය.එදා හෙළදිම කෘතිය මේ පුත්‍රයාගේ ය. |
| රෝම ලන්දේසි නීතිය. | 1652 දී සයිමන් ෆන් ලියූවන් නම් ඕලන්ද නීතිවේදියා විසින් මුල්වරට සංග්‍රහ කළ නීති පද්ධතියකි.මේ සඳහා පාදක වූයේ රෝමානු නීති පද්ධතියක් හා ඕලන්දයේ භාවිත වූ ජර්මානු ප්‍රභවයක් ඇති නීති පද්ධතියකි. |
| ර්ක්ස් ඩොලර් | ලන්දේසි මුදල් ඒකකය |
| ලංසි | ලන්දේසි හා සිංහල මිශ්‍ර ජනයාතබර්ගර් ජනයා |
| ලස්කිරිඤ්ඤ | මෙහෙයුම් වල දී පෘතුගීසීන්ගේ බලකොටු රැකිම, ආහාර හා යුද්ධායුධ වැනි බර උසුලා යෑම,පණිවිඩ හුවමාරුව වැනි කටයුතු වලට කුලී පදනමට එක් වී සිටි දේශීය වැසියන්. |
| ලාදුරු | ලන්දේසි සමයේ ලංකාවේ පැතිර ගිය රෝගයකි. |
| ලෝපෝ සෝර්ස් ද අල්බර්ගේරියා | බලකොටුවක් තැනීමේ අරමුණෙන් 1517 දී ලංකාවට ආ පෘතුගීසි ජාතිකයා. කොළඹ වඑරායේ දී ධර්ම පරාක්‍රමබාහු රජු මුණගැසීම පිණිස ඔවුන් පැමිණ ඇත. මේ බව ක්වේරෝස් පියතුමා ද සඳහන් කර ඇත. නමුත් 6 වල විජයබාහු රජු දැඩි ප්‍රහාරයක් එල්ල කොට ඔවුන් පළවාහැර ඇත. |
| ලෝරන්ස් පිල් | ලංකාවේ ලන්දේසි ආණ්ඩුකරු/උඩරට රජු සමග සාමකාමීව කටයුතු කළේ ය./ කපටියෙකි |
| වස්කෝ ද ගාමා | පෙරදිගට ආ පළමු පෘතුගීසි ජාතිකයා ලෙස හැඳින්වේ. |
| විජයබාකොල්ලය | 1521 වැන්නේ දී 6 වන විජයබා රජුගේ පුතුන් තිදෙනා සොලමන් නමැත්තෙකු ලවා සිය පියා ඝාතනය කර රාජ්‍යය පැහැර ගැනීමේ සිදුවීම. මේ සහා උඩරට ජයවීර බණ්ඩාර රජු හමුදා අධාර ලබා දුන් අතර, විජයබාහු රජුගේ පුතුන් තිදෙනා පියාට විරුද්ධව එම හමුදාව රැගෙන විත් කැළණියේ වාඩිලා ගත්හ. රජු ඔවුන් සමග සමාදාන වනු කැමතිව දූතයන් යැවූ නමුත් කුමාරවරු කදුරේ බණ්ඩාර හා ඒකනායක මුදලි යන දෙදෙනා තමන්ට භාරදෙන්නැයි ඉල්ලා සිටියහ. රජු ඒ දෙදෙනා කුමාරවරුන් වෙත යැවූ නමුත් ඒකනායක මුදලි කැළණි විහාරයට ගොස් දිවි බේරාගත්තේ ය.කඳුරේ බණ්ඩාර කුමාරවරුන් අතින් මියගියේ ය. පසුව කුමාරවරු කෝට්ටේ වටලා නගරය ද කොල්ලකා, සොලමන් නමැත්තා ලවා රජු මැරවීය. මේ සඳහා දේවරාජ කුමාරයා ද නොදැනුවත්කමට හෝ තොරතුරු දීමෙන් දායක වී ඇත. |
| විජයබාකෝඩෙ | විජයබාකොල්ලය |
| විජයබාහු කුමාරයා | 8 වන වීර පරාක්‍රමබාහු රජු යටතේ රයිගම හා දෙවුන්දර පාලනය කළ කුමාරයා. මොහු චක්‍රායුධ කුමාරයා ලෙස ද හැඳින්වේ. |
| විජයබාහු රජු VI | අටවන වීර පරාකුමබාහු රජුට පසු කෝට්ටේ රජ වූ කුමරා. 1521 දී විජයබාකොල්ලය අවස්ථාවේ සොලමන් නමැත්තා අතින් මියගියේ ය. |
| විදානේ | බද්දේ කාර්යාංශයක ප්‍රධානියා/පෘතුගීසීන් යටතේ මුහුදුබඩ සිටි උසස් ම සිංහල නිළධාරීන් ය. ඔවුන්ට ඉහළ සියල්ලෝ පෘතුගීසි ජාතිකයෝ වූහ. |
| විදෝර් ද පසෙන්දාර් | පෘතුගීසීන් යටතේ මෙහි සිටි රාජ්‍ය ආදායම් පාලක.(නිල නාමයකි) |
| විසුරේ | පෘතුගාලයේ රජු යටතේ සිටි ප්‍රතිරාජයා හෙවත් යටත් විජිත කටයුතු භාර ප්‍රධානියාගේ නිල නාමය.(පුද්ගල නාමයක් නොවේ) පෙරදිග ප්‍රතිරාජයා හෙවත් විසුරේ වරයා යටතේ ලංකාව වැනි රටවල් පැවතුනි./මුල දී පෘතුගාල රජු විසින් කළ ඒ ඒ යටත්විජිත වල කපිතාන් ජෙනරාල්වරු පත්කිරීමේ බලය ද පසුකාලයේ විසුරේට හිමි විය. නමුත් පෘතුගාලයේ රජුට විසුරේගේ තීරණ වෙනස් කිරීමට ද හැකි විය. |
| වීදියේ බණ්ඩාර | වීදියේ අදහසින් නම් කුමරා. මාදම්පේ තනියවල්ලභ රජුගේ දියණිය සොලී රජෙකු හා විවාහයෙන් උපන් දරුවෙකි. කම්මිට අදහසින් හෙවත් තම්මිට බණ්ඩාරගේ සොහොයුරා ය. පසුකාලයේ කෝට්ටේ 7 වන බුවනෙකබාහු රජුගේ දියණිය වූ සමුද්‍ර දේවිය හා විවාහ වී ධර්මපාල(දොන් ජුවන් පෙරියබණ්ඩාර) නම් පුත්‍රයාට පියා විය. |
| වීර පරාක්‍රමබාහු VIII රජු | පෘතුගීසීන් පැමිණෙන විට කෝට්ටේ පාලකයාය/අම්බුලුගල කුමාරයා ය./1509 ජුනි 7 මියගියේ ය. |
| වෙල්ලාල | යාපනයේ දෙමල කුලයකි |
| වේරගම සන්නස | 6 වන විජයබාහු රජුට අයත් වේ.පැපිලියාන පිරිවෙනේ පොත් ලියූවන්ට දුන් දීමනා සඳහන් වේ. |
| ශාන්ත පෝල් විද්‍යාලය | ෆ්‍රැන්සිස් සේවියර් පියනම විසින් කිතුණු ආගම ප්‍රචාරය කිරීමේ අරමුණෙන් ඉන්දියාවේ ගෝවේ දී ඇරඹූ විදුහලකි. |
| සකලකලා කුමරු | 8 වන වීර පරාක්‍රමබාහු රජු යටතේ සියනෑ, හේවාගම්, අලුත්කුරු, කෝරළ පාලනය කළ කුමාරයා |
| සත්කෝරලේ දිසාවනිය | පෘතුගීසීන් පැමිණෙන විට කෝට්ටේ රාජධානිය බෙදා තිබූ දිසාවනි 4න් එකකි. |
| සපුමල් කුමාරයා | සෙම්බග්ග පෙරුමාල් නම් දමිළ කුමාරයා. 6 වන පැරකුම්බාවන් ගේ පුත්‍රස්ථානයේ වැඩුණු කුමරයෙකි.අම්බුලුගල කුමාරයාගේ සොහොයුරා ය. පසුව හය වන බුවනෙකබාහු නමින් රජ විය. |
| සබරගමු දිසාවනිය | පෘතුගීසීන් පැමිණෙන විට කෝට්ටේ රාජධානිය බෙදා තිබූ දිසාවනි 4න් එකකි. |
| සබරගමු බලකොටුව | ලන්දේසීන්ගේ බලකොටුවකි. |
| සයිමන් ෆන් ලියුවන් | 1652 දී රෝම ලන්දේසි නීති ක්‍රමය මුල්වරට සම්පාදනය කළ ඕලන්ද ජාතික නීතිවේදියා. |
| සාජන්ට් | පෘතුගීසීන්ගේ කපිතාන් ජෙනරාල් යටතේ කුඩා සේනාංක භාරව සිටි නිළධාරීන් |
| සැමොරින් | පෘතුගීසීන් පෙරදිගට පැමිණෙන සමය වන විට ඉන්දියාවේ කැලිකට් වරාය ආශ්‍රිතව මධ්‍යස්ථානය පිහිටුවාගෙන සිටි මුස්ලිම් වෙළඳ ප්‍රධානියෙකි. |
| සිංහලයන්ගේ රට | සෙයිලාන් හෙවත් ලංකාව. ලංකාව ගැන පෘතුගීසීන් දැන සිටියේ මේ අරුත ඇති සෙයිලාන් නමිනි. |
| සිවිල්රාද් | සිවිල් නඩු විභාග කිරීම සඳහා ලන්දේසි සමයේ කොළඹ,ගාල්ල හා යාලනයේ පැවති උසාවි. |
| සීතාවක | රාජධානියකි. විජයබාකොල්ලයට පෙර කෝට්ටේ යටතේ වූ පාලන ඒකකයකි. සතරකෝරළය මුල්කරගනිමින් පැවතුණි. මායාදුන්නේ කුමාරයා මෙහි ආරම්භකයා විය. හේ විජයබාකොල්ලය සැලසුම් කළ තැනත්තා ය. පියා ඝාතනයට සැලසුම් කර සොලමන් නමැත්තා ලවා එක ක්‍රියාවේ යෙද වූ මායාදුන්නේ රජු සිය ජීවිතයේ අවසන් කාලයේ සිය පුත්‍රයා අතින් මියගියේ දෛවෝපගත අයුරිනි. |
| සීමන් කොරයා | සත් කෝරලේ දිසාවේ තනතුරට පත් වු පෘතුග්‍රිසි ජාතිකයාය. මොහු කොට්ටල් බද්දේ අනිවාර්ය සේවා රාජකාරීය යටතේ අවි ආයුධ තනවා පිටරට පැටවු බවට චෝදනා ලැබුවෙකි. / දූමිංගු කොරයාගේ සොයුරාය. මොහු පෘතුගිසින්ට විරුද්ධව සිය සොයුරාට සහාය දූන්නේ ය. |
| සෙමනේරිය | උසස් අධ්‍යාපනය සදහා කොළඹ පිහිට වු අධ්‍යාපන ආයතනයකි. අධ්‍යාපන මාධය ලන්දේසින් විය. ග්‍රික් හී බ්‍රද වැනි භෘෂා ද උගන්වන ලදී. මෙහි ක්‍රිස්තියානි දේශකයන් ( කතිසේරුවන් ) හා නවක දේව ගැතියන් පුහුණු කරවන ලදී. උපරිම ශිෂ්‍ය සංඛ්‍යාව 40 නො ඉක්මවීය. |
| සෙයිලාන් | ලංකාව පෘතුගීසීන් හැඳින්වූයේ මේ නමිනි. |
| සෙරපින් | පෘතුගීසීන්ගේ මුදල් ඒකකයකි. |
| සේනාරත්න | මහනුවර රජ කළ සෙනරත් රජු |
| සොකොත්‍රා | රතුමුහුදෙන් ඉන්දීය සාගරයට පිවිසෙන ස්ථානය/ඇල්බ්‍යුකර්ක් විසින් 1510 දී අල්ලා ගන්නා ලදී |
| ස්කරී | ලන්දේසි ලිපිකරුවෝ |
| ස්කොලාර්ක් | ලන්දේසීන් යටතේ සේවය කළ පාසල් පරීක්ෂක නිළධාරීන් |
| ෆන් හූන්ස් | ලංකාවේ ලන්දේසි ආණ්ඩුකරුවෙකි. |
| ෆන්ඩර්මෙයිඩන් | ලංකාවේ ලන්දේසි ආණ්ඩුකරුවෙකි. |
| ෆ්‍රැන්සිස් සේවියර් පියතුමා | ජේසුයිට් නිකායික කිතුණු පියනමකි./ පෘතුගීසීන් යටතේ පෙරදිග මිෂනාරි ව්‍යාපාරයේ ප්‍රධානියා විය.සමාජ සේවාව ආගම ප්‍රචාරය කිරීමේ මාධ්‍යයක් කරගත්තේ ය. |
| ෆ්‍රැන්සිස්කෝ ද අල්මේදා | පෙරදිගට පත් වූ පළමු පෘතුගීසි ප්‍රතිරාජයා/ලංකාවට පළමුවෙන් ම ආ පෘතුගීසි ජාතිකයා සේ සැලකෙන ලොරැන්සෝද අල්මේදා ගේ පියා |
| හමුදා කපිතාන් | ලන්දේසි හමුදාවේ මෙරට ප්‍රධානියා |
| හුෆ්ට්මන් | ලන්දේසි පාලන සමයේ ඉඩම් බදු භාරගන්නා නිළධාරියා/ඔෆර් හුෆ්ට පහළ නිළධාරියෙකි |
