 |
අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය, ජර්මනියට විරුද්ධව යුද්ධ ප්‍රකාශ කිරීම- 1917 අප්‍රේල් 6 වැනි දින පළමු ලෝක සංග්‍රාමයේදී එක්සත් ජනපදය ජර්මනියට එරෙහිව යුද්ධ ප්‍රකාශ කළේය. මෙම යුද ප්‍රකාශය ජර්මනියේ අසීමිත සබ්මැරීන් යුධ ව්‍යාපාරය, ඇමරිකානු නැව්වලට ප්‍රහාර එල්ල කිරීම සහ සිමර්මන් ටෙලිග්‍රාම් සිද්ධිය(ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයට විරුද්ධව මෙක්සිකෝවේ උපකාර ගැනීම සඳහා ගත් උත්සාහය) ඇතුළු සාධක කිහිපයක ප්‍රතිඵලයක් විය. යුද්ධයට 1915 දී බ්‍රිතාන්‍ය මගී නෞකාවක් වන ලුසිටානියා ගිලී යාමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඇමරිකානුවන් 128 දෙනෙකු ඇතුළුව 1,100 කට අධික පිරිසක් මිය ගිය අතර ඒ වන විටත් එක්සත් ජනපදය හා ජර්මනිය අතර සබඳතා පළුදු වී තිබුණි. එක්සත් ජනපදයට එරෙහිව යුධමය සන්ධානයක් යෝජනා කරමින් ජර්මනිය විසින් මෙක්සිකෝවට යවන ලද රහසිගත රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සන්නිවේදනයක් වන සිමර්මන් ටෙලිග්‍රාම් සිද්ධිය තවදුරටත් ආතතීන් අවුලුවාලීය. මෙම විදුලි පණිවුඩය බ්‍රිතාන්‍ය බුද්ධි අංශ විසින් ග්‍රහණය කර විකේතනය කරන ලද අතර, එය 1917 මුල් භාගයේදී ප්‍රසිද්ධියට පත් කරන ලදී. මේ සිදුවීම සමග ඇමරිකානු මහජනතාව කෝපයට පත් වූ අතර එක්සත් ජනපදය පළමු ලෝක යුද්ධයට අවතීර්ණ වීම ප්‍රමාද නොකළයුතු බවට මතයක් ඇතිවිය. 1917 අප්‍රේල් 2 වැනි දින කොංග්‍රසයේ ඒකාබද්ධ සැසිවාරයේ දී ජනාධිපති වුඩ්‍රෝ විල්සන් ජර්මනියට එරෙහිව යුද ප්‍රකාශ කිරීම පිළිබඳ යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කළේ, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සඳහා ලෝකය සුරක්ෂිත කළ යුතු බව පවසමිනි. ඊට අනුව 1917 අප්‍රේල් 6 වන දින, එක්සත් ජනපදය නිල වශයෙන් ජර්මනියට එරෙහිව යුද්ධ ප්‍රකාශ කරන ලදී. ඉන් පසු බ්‍රිතාන්‍යය, ප්‍රංශය සහ අනෙකුත් රටවල් සමඟ මිත්‍ර රාජ්‍යයක් ලෙස පළමු ලෝක යුද්ධයට අවතීර්ණ විය. පළමුවන ලෝක සංග්‍රාමයට එක්සත් ජනපදය ඇතුල්වීම යුද්ධයේ ප්‍රතිඵලය සහ පසුව ඇති වූ සාම සාකච්ඡා කෙරෙහි සැලකිය යුතු බලපෑමක් ඇති කළේය. එපමණක් නොව ජර්මනිය ප්‍රධාන මධ්‍යම බලවතුන්ට එරෙහිව මිත්‍ර පාක්ෂිකයින්ට ජයග්‍රහණය ලබා ගැනීම සඳහා ඇමරිකානු හමුදා, සම්පත් සහ කාර්මික ධාරිතාව තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කළේය. මෙහි අතුරුඵලයක් වූයේ 20 වන සියවසේදී එක්සත් ජනපදය ගෝලීය බලවතෙකු වීමට වේදිකාවක් නිර්මාණය වීම යි.
 |