1972 පළමු ජනරජ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සම්පාදනය කිරීමට බලපෑ හේතු සාධක

1972 පළමු ජනරජ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සම්පාදනය කිරීමට බලපෑ හේතු සාධක කවරේදැයි විමසන්න.

අභිමතාර්ථය :

1972 ව්‍යවස්ථාව ක්‍රියාවට නැංවීම සිදු වූ සංදර්භය සහ ඒ සඳහා බලපෑ හේතු පිළිබඳව අපේක්‍ෂකයා සතු දැනුම ඇගයීම, මෙම ප්‍රශ්නයෙන් බලාපොරොත්තු වේ.

හැඳින්වීම :

පළමු ජනරජ ව්‍යවස්ථාව හඳුන්වාදීමට පසුබිම් වූ පළල් දේශපාලන සංදර්භය හැඳින්වීම තුළ මුලින් සඳහන් කිරීමට පුළුවන. නිදසුනක් ලෙස, ශ්‍රී ලංකාවට සම්පූර්ණ නිදහස ප්‍රදානය නොකිරීම නිසා සෝල්බරි ව්‍යවස්ථාව සම්බන්ධයෙන් පැවතියේ අතෘප්තියකි. එබැවින්, දේශපාලන නිදහස අංගසම්පූර්ණ සහ අර්ථවත් කරන නව ව්‍යවස්ථාවක අවශ්‍යතාව ජාතිකවාදී සහ වාමාංශික බලවේග විසින් අවධාරණය කෙරිණ. ඒ අතර ලංකාවේ පශ්චාත් යටත් විජිත ජාතිකවාදය වර්ධනය වූයේ ද මේ කාලයේ ය.

තොරතුරු, විෂයකරුණු සහ සාකච්ඡාව :

• නිදහසට පසු කාලය තුළ වර්ධනය වූ යටත් විජිතහරණ ක්‍රියාවලිය, 1972 ව්‍යවස්ථාවට තුඩුදුන් පසුබිම තේරුම් ගැනීමට වැදගත්ය. සෝල්බරි ව්‍යවස්ථාව කෙටුම්පත් කර සම්මත කරන ලද්දේ යටත්විජිත පාලකයින් විසිනි. ඔවුහු නිදහස ලැබෙන අවස්ථාවේ දී එය ලංකාවට ප්‍රදානය කළහ. එය අනුගමනය කර තිබුණේ බ්‍රිතාන්‍යයේ පැවැති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සම්ප්‍රදායයි. ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතිකවාදී සහ වාමාංශික පිරිස්වලට අවශ්‍ය වූයේ මෙම වෙස්ට්මින්ස්ටර් සම්ප්‍රදායෙන් කැඩී වෙන් වූ ජනරජ ව්‍යවස්ථාවකි
• සොල්බරි ව්‍යවස්ථාව පූර්ණ නිදහස ලබා නොදීම නිසා ඇති වූ අසංතෘප්තිය. සිංහල ජාතිකවාදී බලවේග සහ වාමාංශික පක්ෂ වෙතින් සෝල්බරි ව්‍යවස්ථාවට එරෙහිව එල්ල වූ විවේචන : පහත සඳහන් අදහස් එම විවේචන වල ගැබ් වී තිබිණ. සෝල්බරි ව්‍යවස්ථාවෙන් ලාංකික ජනතාවට පූර්ණ නිදහස නොලැබිණ. පාර්ලිමේන්තුව සෛවරී එකක් නොවීය. රාජ්‍ය නායකයා වූයේ බ්‍රිතාන්‍යයේ රජු / රැජිණ යි. සෙනෙට් සභාව ලංකාව නොගැළපේ යැයි ද ඔවුහු තර්ක කළහ. ප්‍රිවි කවුන්සිලය ලංකාවේ අවසාන අභියාචනාධිකරණය නොවිය යුතු යැයි ද ඔවුහු කියා සිටියහ.
• වාමාංශික පක්‍ෂ හා ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්‍ෂය විසින් ලංකාව ජන රජයක් විය යුතුය හා ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යස්ථාව දේශීය (ස්වදේශ ජනිත) එකක් බවට පත්විය යුතුයැයි ගෙන ආ තර්කය.
• පූර්වයෙන් සෝල්බරි ව්‍යවස්ථාව වෙනස් කිරීම සඳහා ගෙනනු ලද පියවර. 1957 පාර්ලිමේන්තු තේරීම්කාරක සභාව, මෙම පාර්ලිමේන්තු කමිටුවේ සාමාජිකයෝ
  • ශ්‍රී ලංකාව ජන රජයක් විය යුතුය.
  • ව්‍යවස්ථාවට මූලික අයිතිවාසිකම් පරිච්ඡේදයක් ඇතුළත් විය යුතුය යන එකඟතාවයේ සිටිය හ.
• 1965 දීත්, සෝල්බරි ව්‍යවස්ථාව සංශෝධනය කර ශ්‍රී ලංකාව ජන රජයක් බවට පත්කිරීමට යෝජනා කළ පාර්ලිමේන්තුව කමිටුවක් තිබිණ. නමුත් විරුද්ධ පක්‍ෂය සමස්තයක් ලෙසම නව ව්‍යවස්ථාවක් සම්මත කළයුතු යැයි යෝජනා කළේය.
• සෝල්බරි ව්‍යවස්ථාව යටතේ පාර්ලිමේන්තුවට ව්‍යවස්ථාදායක පරමාධිපත්‍යය භුක්ති විඳීමට නොහැකි වූ බවට වූ විවේචනයක් ද පැවතුණි. නිදසුනක් ලෙස, පවතින ව්‍යවස්ථාව සංශෝධන කිරීමට හෝ අහෝසි කිරීමට හෝ නව ව්‍යවස්ථාවක් පැණවීමට අවශ්‍ය ප්‍රකාශිත බලයක් එයට නොතිබුණි.
• 1960 දශකයේ අවසානය වන විට සමාජය තුළ
• (අ) පූර්ණ දේශපාලන නිදහස මූර්තිමත් කරන නව ව්‍යවස්ථාවක් සඳහා
• (ආ) දේශීය ව්‍යවස්ථාවක් සඳහා
• (ඇ) සහ ජනරජයක් සඳහා වූ ප්‍රබල තර්කයන් පැවතුණි.
• සෝල්බරි ව්‍යවස්ථාව අහෝසිකර නව ව්‍යවස්ථාවක් සම්මත කිරීමට තමන්ට ජනවරමක් දෙන්නැයි ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්‍ෂය, ලංකා සම සමාජ පක්‍ෂය සහ කොමියුනිස්ට් පක්‍ෂවලින් ‌ සමන්විත එක්සත්  ‌පෙරමුණු සභාගය 1970 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේ දී පොරොන්දුවක් දී තිබිණ. ශ්‍රී ලංකාව ජනරජයක් බවට පත් කිරීමට ද එක්සත් පෙරමුණ පොරොන්දු විය.

නිගමනය :

1972 ව්‍යවස්ථාව, ලාංකීය සමාජය තුළ සෝල්බරි ව්‍යවස්ථාවට එරෙහිව පැන නැගුණු විවේචන ගණනාවකට එල්ල වූ ප්‍රතිචාරයක් විය. එය ලංකාවේ ජාතිකවාදී සහ යටත් විජිතකරණ දේශපාලනයේ අංගයක් ද විය. නව සමූහාණ්ඩුවාදී ව්‍යවස්ථාවක් කෙටුම්පත් කර සම්මත කරන ලද්දේ 1970 දී බලයට පත් වූ සමඟි පෙරමුණය. එය සිංහල ජාතිකවාදී සහ වාමාංශික දේශපාලන සන්ධනයක් විය. 1972 ව්‍යවස්ථාව එම බලවේගවල දේශපාලන මතවාද අනුව සකස් වූ බව කිව හැකිය.