ඔටෝමන් තුර්කිවරු යනු කවුරුන් ද?

ඔටෝමන් තුර්කිවරු යනු 13වන සියවසේ අග භාගයේ සිට 20වන සියවසේ මුල් භාගය දක්වා ඔටෝමාන් අධිරාජ්‍යය පිහිටුවා පාලනය කළ, තුර්කි භාෂාව කතා කරන ජනතාවකි. ඔටෝමාන් අධිරාජ්‍යය යනු ගිනිකොනදිග යුරෝපයේ සිට බටහිර ආසියාව සහ උතුරු අප්‍රිකාව දක්වා විහිදුණු අතිවිශාල, බහු වාර්ගික සහ බහු ආගමික රාජ්‍යයකි. ඉස්ලාමය ඇදහූ ඔටෝමන්වරු මුලින් මධ්‍යම ආසියාවේ සිට බටහිර දෙසට සංක්‍රමණය වී 13වන සියවසේ අගභාගයේදී ඇනටෝලියාවේ (නූතන තුර්කිය) පදිංචි වූහ. ඔවුන් ක්‍රමක්‍රමයෙන් තම භූමි ප්‍රදේශය අත්පත් කරගනිමින් ව්‍යාප්ත කළ අතර 16වැනි සියවසේ මුල් භාගය වන විට ඔවුන් ගිනිකොනදිග යුරෝපය, බටහිර ආසියාව සහ උතුරු අප්‍රිකාවේ බොහෝ ප්‍රදේශ යටත් කර ගෙන තිබුණි. කිතුණු භක්තික ජනයාගේ සාම්ප්‍රදායික නිජ බිම් පමණක් නොව යේසුස් වහන්සේගේ උපන් බිම වූ ජෙරුසලම පවා තුර්කි ග්‍රහණයට නතු විය. මේ නිසා කිතුණුවන් හා තුර්කිවරු අතර යුධ මාලාවක් ඇතිවිය. ඉතිහාසයේ මේවා කුරුස යුද්ධ නමින් හැඳින්වේ. මේ යුද්ධවල දී කිතුණුවන් පරාජයට පත් කළ තුර්කිවරු 1453 වැන්නේ දී කොන්ස්තන්තිනෝපලය පවා අල්ලා ගත්හ. ඔටෝමන්වරුන් යටතේ මුල් කාලීනව ඉස්ලාමය ප්‍රමුඛ ආගම බවට පත් වූ නමුත් ක්‍රිස්තියානීන්ට සහ යුදෙව්වන්ට යම් යම් සීමාවන් යටතේ ඔවුන්ගේ ඇදහිල්ල ක්‍රියාත්මක කිරීමට අවසර දී ඇත. ඔටෝමන්වරු ඔවුන්ගේ යුධ ශක්තිය, පරිපාලන කාර්යක්ෂමතාව සහ සංස්කෘතික ජයග්‍රහණ සඳහා ප්‍රසිද්ධ විය. ඔවුන් සිත් ඇදගන්නාසුළු මුස්ලිම් පල්ලි, මාලිගා සහ වෙනත් ගෘහ නිර්මාණ ආශ්චර්යයන් ගොඩනඟා ගත් අතර, ඔවුන්ගේ අක්ෂර වින්‍යාසය, සංගීතය සහ සාහිත්‍යය මැදපෙරදිග කලාපයේ වඩාත් ප්‍රසිද්ධ විය. ඔටෝමාන් අධිරාජ්‍යයේ පරිහානිය 18වන සියවසේ ආරම්භ වූ අතර 19වන සියවස වන විට අධිරාජ්‍යය යුරෝපීය බලවතුන්ගේ වැඩිවන පීඩනයට මුහුණ දෙමින් සිටියේය. ඔටෝමන්වරුන්ට අවසානයේ ඔවුන්ගේ භූමි ප්‍රදේශය සහ බලයෙන් වැඩි කොටසක් අත්හැරීමට සිදු වූ අතර, අධිරාජ්‍යය නිල වශයෙන් පළමු ලෝක සංග්‍රාමයෙන් පසුව අවසන් විය. කෙසේ වෙතත්, ඔටෝමන්වරුන්ගේ උරුමය විශේෂයෙන්ම නූතන තුර්කියේ සංස්කෘතික හා වාස්තුවිද්‍යාත්මක උරුමයන් තුළ ජීවත් වේ.