” රෝබීගේ දියණිය”

” රෝබීගේ දියණිය” ඉසාක් ඇසිමෝව් –
පරිවර්තනය සේනාරත්න වීරසිංහ මහතා.

සටහන-නිලක්ෂි බණ්ඩාර

මේ ගෙවෙන්නේ 1988 වසරයි.ගෙවත්තක කුඩා දැරියක් ඔබ මොබ දුවනු පෙනේ.ඇය කුඩා ග්ලොරියායි. ඇය පසුපසින් ගමන් කරන්නේ රොබී නම් රොබෝ නැනීවරයායි.ඔවුන් හැංගිමුත්තන් කරන අතර , රොබි පහසුවෙන් ඇයව සොයා ගන්නා ගනියි.
එවිට ග්ලෝරියා රොබි හොරෙන් බලන බවට චෝදනා කරයි.ඉන්පසු දැරිය රෝබිට පවසන්නේ කර උඩ තියන් යන ලෙසයි.නමුදු ග්ලෝරියා කල චෝදනාවෙන් රිදුණු සිත් ඇතිව සිටි රොබී එය ප්‍රතික්ෂේප කරන අතර ග්ලෝරියා අඩන බව ඇගෙව්වත් ගණනකට නොගත් නිසා ඇය අවසාන තුරුම්පුව යොදන්නේ නැවත කිසි දිනක රෝබිට කතන්දර කියා නොදෙන බව පවසමිනි.ඒ සමගම ඇයව ඔසවා ගන්නා රොබි දිව යන්නේ අහසේ යන ගුවන් කෝස්ටරයක් පදින ආකරයක් දක්වමිනි.

එම සවාරියෙන් පසු ග්ලෝරියා රෝබිට සින්ඩරෙල්ලා කතාව කීමට පටන් ගනී.ඔවුන්ට දිවා ආහාරය ගැනීමට අමතක වන අතර මව නිවසට පැමිණෙන තෙක්ම කතන්දර කියමින් සිටින අතර මව ඔවුන්ට දිවා ආහාරය මග ඇරීම ගැන දොස් නගා රෝබිට ඇය නැවත කතා කරනතෙක් නොපැමිණෙන ලෙස අණ කරයි.ග්ලොරිගේ පියා වූ වෙස්මටන් මහතා නිවසට පැමිණි විට මව පවසන්නේ තව දුරටත් රෝබිගේ සේවය අවශ්‍ය නැති බවය.ඒ ඇසු වෙස්ටන් මහතා මෙම කලකිරීමට හේතුව ගෙනා වසර දෙකේ සිටම ඇතිවුනාදැයි අසද්දී ඇය පිළිතුරු දෙන්නේ ආරම්භයේදී එය නව අත්දැකීමක් බවත්, කුතුහලයක් සිතේ තිබුන බවත් නමුත් රොබී යනු හදවතක්, හැගීමක් , දැනීමක් නොදැනෙන රොබෝ කෙනෙක් බවත් ඇය ග්ලොරියාට රිදවිය හැකි බවත්ය.

එවිට රොබෝ තාක්ෂණයේ පළමු නියමය වන රෝබෝවකුට මිනිසෙකුට හානි කල නොහැකි වීම සහ එලෙස අනතුරක් කළහොත් රොබෝ අක්‍රියවන බව වටහා දෙයි. හුදකලාව ජිවත් වන ග්ලොරියාගෙන් රෝබිව වෙන් කළහොත් ඇයගේ මානසිකත්වයට එය බාධාවක් වන බව වෙට්සන් මහතා පැහැදිලි කරන්නේ ග්ලෝරියා ලොකු වන තෙකල් රොබී සිටිය යුතු බව පවසමිනි.දින දෙකකට අපසු වෙස්ටන් මහත්මිය පවසන්නේ රොබි භයානක යැයි සිතන අසල්වාසීන් ඔවුන්ගේ දරුවන්ව මෙහි එවීමට අකමැති බවයි.

අවසානයේදී වොට්සන් මහත්මිය කුමක් කරයිද? රෝබිව නිවසින් යවයිද?

ග්ලෝරියා රෝබිගේ වියෝවෙන් පසු කෙබඳු තත්වයකට මුහුණ පායිද?

I Robot ශ්‍රේෂ්ඨ විද්‍යා ප්‍රබන්ධක ඉසාක් ඇසිමෝව් විසින් රචිත කෙටි කතා 9 යක එකතුවක් වන අතර පොසිටෝනික් එනම් කෘතීම බුද්ධිය සහිත රොබෝ තාක්ෂණයත් සදාචාරත්මක හැඟීම් දැනීම් සමග ඇති සම්බන්දතාවය පිළිබඳව පරිකල්පනත්මකව ඉදිරිපත් කරයි.

1940-1950 දක්වා විද්‍යා සඟරා තුළ කියවූ මෙම කතා පසුව පොත් ලෙස පාඨක දෑතට පැමිණිමත් සමග ඇසිමෝව් විද්‍යා ප්‍රබන්ධ සාහිත්‍යයේ වර්ධනය උදෙසා කල සේවය වඩා පිළිගත් ඇගයීමකට ලක්විය.1950 දී මුද්‍රණයට පත් ” I Robot ” කෙටි කතා සංග්‍රහය වෛද්‍යවරියක වන සුසාන් කැල්වින් විසින් 21 වන සියවසේ වාර්තාකරුවකුට කියාගෙන යන කතාන්දර රැසක එකතුවක් මෙන් පාඨකයන් ට ලබා දේ.මේ ඔස්සේ මිනිස් සබඳතා සහ රොබෝවරුන් අතර ඇති වන්නාවූ අන්තර්ක්‍රියාක්රිත්වය අපුරුවට පෙන්නුම් කර ඇත.

රෝබිට තරමක සවිඥාණයක් සහ චිත්තවේගීය බුද්ධියක් ඇති බව පෙන්වයි.මන්ද ඔහු ග්ලොරියාගේ සෙල්ලකාරී අනුගත වීමත් ඇයගේ මව වෙනස්වීමට අනුගතව ග්ලොරියාගෙන් ඈත් වීමෙනුත් පෙනේ.පැහැදිලිවම මිනිස් අණට අනුගතවන ආකාරයට ඔහුගේ වැඩසටහන නිර්මාණය කර බව මින් පැහැදිලි රුපයක් පාඨක සිත් චිත්‍රණය වේ.

ඒ අනුව ඇසිමෝව් විසින් ඉදිරිපත් කල රොබෝ තාක්ෂණික නියමයන් තුනෙහි සාරාංශගත කර ඇති අචාරධර්ම සහ ඒ ඔස්සේ සිදු කරන ලද වැඩසටහන්කරණය නිසා මතුවූ ගැටළු මත මේ කතාවන් ප්‍රබන්ධය වී තිබේ.එමෙන්ම සෑම කතාවකම පාහේ රෝබෝවරුන්ව මානවිකරණය කර තිබීම ඇසිමෝව් ගේ කතාවල ඇති විශේෂත්වයයි.

මෙම අපූරු කෘතිය ලාංකීය පාඨකයා වෙත ලං කරනු ලැබුවේ ලංකවේ විශිෂ්ඨ පරිවර්තකයකු වන සේනාරත්න වීරසිංහ මහතා විසිනි.සරළ බසින් ඔහු විසින් සිදුකල පරිවර්තනය නිසාවෙන් රොබෝ තාක්ෂණයට සම්බන්ධ බොහෝ දේ ඒ ඔස්සේ අපට දැනගත හැකිය.කතා පෙළ අවසානයේදී ඔහු පවසන්නේ…..

” නවීන විද්‍යාව හා තාක්ෂණය මිනිසා විසින් මෑත යුගයේදී ලබා ගන්නා ලද ජයග්‍රහණයන්ය.කෙසේ වුවද මෙම ජයග්‍රහණයන නිසා මිනිසා නවීන විද්‍යාවේ හා තාක්ෂණයේ රූකඩයක් බවට පත්ව ඇතැයි සමහර විද්වත්හු පෙන්වා දෙති.

මෙම පසුබිම මත සාකච්ජා විය යුතු අත්දැකීම් කිහිපයක් ප්පාදක කොටගෙන ලියැවුණ විදේශීය කෙටි කතා කිහිපයක් ඔබ වෙත ඉදිරිපත් කොට ඇත.

මිනිසගේ අධිපත්‍යයෙන් තොර ලෝකයක් සොයා යන යන්ත්‍ර වලට මිනිසාට යටත් වන්නට සිදුවන අන්දමත්, මානව දයාව හා තාක්ෂණික සොයා ගැනීම් අතර ගැටුමත් රෝබිගේ දියණිය තුළින් විවරණය වෙයි.

මෙහි අන්තර්ගත අනික් කෙටි කතා දෙක බ්‍රේන් ඩබ්ලිව් ඇල්ඩස් ( Brain Aldiss) ගේ “Who Con Replace a Man? ඇසුරෙන් පරිවර්තනය කල යකඩ මොළකාරයෝ කතාවයි.මෙය බ්‍රයන් විසින් රචිත හොඳම විද්‍යා ප්‍රබන්ද්ධ කෙටි කතාවයි.මෙයට තේමාව වී ඇත්තේ මිනිස් ක්‍රියාකාරකම් ආශ්‍රිතව විනාශ වෙන ලෝකය පිළිබඳවයි.අනාගතයේදී මිනිසුන්ගේ පහසුවට වැඩසටහන් ඇතුලත් කරමින් නිපදවන යන්ත්‍ර විසින් ඔවුන්ව යටත් කොට පාලනයට ගැනීම නිසා ඇතිවන අයහපත් ප්‍රතිපල පිලිබඳවය.මෙයින් දෙන පණිවිඩය වන්නේ මනුෂ්‍ය වර්ගයා සහ යන්ත්‍ර තාක්ෂනය එකිනෙකා මත පවතින බවත් , එක් කොටසක බිඳ වැටීමෙන් සියල්ලම අක්‍රිය වන බවත් මිනිසා යන්ත්‍ර වලට වඩා උසස් බවත්ය.එලෙසම මිනිසුන් රොබෝ වරුන්ගෙන් වෙනස් වන්නේ මිනිසා සතු චින්තනමය බුද්ධියත් ,තාර්කික හැකියාවත් නිසාය.මිනිසාට පහසුවෙන් වෙනස්වීම් වලට අනුවර්තනය විය හැකි බවත් චිත්තවේගයන් අනුව මිනිසුන්ගේ ක්‍රියාකාරකම් වෙනස් වන බවත්ය.

තරු තාරාවෝ බිල් බ්‍රවුන් ගේ The Star Ducks හි පරිවර්තනයකි. ගමක සිදුවන හදිසි ගුවන් අනතුරක් පිළිබඳව වාර්තා කිරීමට යන වාර්තාකරුවකුට අත්විඳීමට වන සිදුවීම්ය.

මෙම කෙටි කතා සංග්‍රහය බාල, මහලු සැමදෙනාටම විශේෂයෙන්ම විද්‍යා ප්‍රබන්ධ රසික රසිකාවියන්ට රසවිඳිය හැකි අපුරුම කෘතියක් බව නිර්දේශ කරමි.

රොබීගේ දියණිය මා කුඩා කළ අප්පච්චි විසින් රැගෙන දුන් පොත් අතුරින් අදටත් මා සතුව ඇති පොතකි.

27/12/2022.